کهن الگوی زن در آثار غزاله علیزاده

Authors

محسن بتلاب اکبرآبادی

استادیار دانشگاه جیرفت فرزانه مونسان

دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه گیلان

abstract

در روایت های داستانی معاصر، اسطوره سازوکاری ایدئولوژیک گرفته است. اسطوره بنا به کیفیّت تبیینی خود، در پی توضیح و کشف حقایق ناشناخته و ابتدایی، به ویژه امر لایتناهی و مقدّس است. از این رو، به ناچار خاصیّتی متناقض و مبهم به خود می گیرد، امّا روایت بنا به داشتن پیرنگ، انسجام و کلّیّت ، تلاشی برای ساختاربندی و پیکرسازی حوادث پراکنده است. پس وقتی اسطوره وارد روایت (به ویژه روایت های ایدئولوژیک) می شود، ناچار برای شفّافیّت معنای روایت، تبدیل به اشاراتی زبانی و تصویری می شود. غزاله علیزاده از جمله زنان داستان نویس است که اسطوره را در داستان های خود از طریق زبان و نماد به تصویر کشیده است. از این رو، در آثار وی، اسطوره بیشتر کارکردی هدفدار، فمینیستی و گاه تزیینی و آرایشی دارد. اینگونه نیست که اسطوره به پیرنگ داستان های وی خاصیّتی اسطوره ای داده باشد، بلکه اسطوره، حکم کاتالیزوری (واسطه ای) را دارد که از آن برای ایضاح، تتمیم و تکمیل مضمون روایت بهره گرفته است. در این مقاله تلاش شده است تا نوع پردازش، کارکرد و اهداف اسطوره در سه سطح زبانی، مضمونی و روایی در آثار علیزاده با تأکید بر کهن الگوی زن بررسی شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

کهن‌الگوی زن در آثار غزاله علیزاده

در روایت‌های داستانی معاصر، اسطوره سازوکاری ایدئولوژیک گرفته است. اسطوره بنا به کیفیّت تبیینی خود، در پی توضیح و کشف حقایق ناشناخته و ابتدایی، به‌ویژه امر لایتناهی و مقدّس است. از این رو، به ناچار خاصیّتی متناقض و مبهم به خود می‌گیرد، امّا روایت بنا به داشتن پیرنگ، انسجام و کلّیّت‌، تلاشی برای ساختاربندی و پیکرسازی حوادث پراکنده است. پس وقتی اسطوره وارد روایت (به‌ویژه روایت‌های ایدئولوژیک) می‌شود، نا...

full text

رویکردی انتقادی به انگاره‌های کهن‌الگویی زنان در آثار غزاله علیزاده

ویژگی‌های مشترک زیادی تعدادی از شخصیت‌های زن در داستان‌های غزاله علیزاده را شاخص و قابل توجه کرده و از آنها انگاره‌هایی اسطوره‌اییا شبه‌اسطوره‌ای ساخته است؛ ویژگی‌های مثبت و منفی شیطانیا فرشته بودن، کودک یا پیر بودن همزمان، برخورداری از قدرت جادوی زنانه، فرزانگی روحانی، مظهر الهام و ارضای معنوی بودن و دیگر ویژگی‌هایی که برای انگاره‌‌های کهن‌الگویی ذکر شده است. از آنجا که بین نقد اسطوره‌ای و شیو...

full text

رویکردی انتقادی به انگاره های کهن الگویی زنان در آثار غزاله علیزاده

ویژگی های مشترک زیادی تعدادی از شخصیت های زن در داستان های غزاله علیزاده را شاخص و قابل توجه کرده و از آنها انگاره هایی اسطوره اییا شبه اسطوره ای ساخته است؛ ویژگی های مثبت و منفی شیطانیا فرشته بودن، کودک یا پیر بودن همزمان، برخورداری از قدرت جادوی زنانه، فرزانگی روحانی، مظهر الهام و ارضای معنوی بودن و دیگر ویژگی هایی که برای انگاره های کهن الگویی ذکر شده است. از آنجا که بین نقد اسطوره ای و شیوۀ...

full text

تحول شخصیت‌های زن در آثار سیمین دانشور و غزاله علی‌زاده

شخصیت یکی از مهم‌ترین عناصر داستان است. شخصیت‌های داستانی آفریده‌ی ذهن زمانمندِ نویسنده و بافته‌ای در تاروپود واقعیت و خیال است. شخصیت‌های داستان می‌تواند متأثر از برهم کنش ساختار اجتماعی و ساختار ذهنی نویسنده باشد. داستان موفق داستانی است که شخصیت‌های آن پویا هستند و در روند داستان متحول می‌شوند و به رشد و پویایی جامعه کمک می‌کنند. در زمینه‌ی تحول شخصیت‌ها در جهان داستان عواملی گوناگون چون: زمی...

full text

نقد جامعه شناسی آثار غزاله علیزاده

داستان و رمان بیش از هر اثر ادبی¬ دیگر تحت تاثیر شرایط و اوضاع جامعه قرار دارد و بهتر از هر نوع دیگری می تواند ساختارهای اجتماعی را بازتاب دهد. از دریچه¬ی¬ مطالعه داستان و رمان فارسی می توان ساختارهای اجتماعی ایران را تبیین کرد. امروزه نقد جامعه شناسی یکی از شیوه های جدید و کارآمد نقد متون ادبی است و در تحلیل انواع ادبی به ویژه رمان معاصر کاربرد دارد. تحلیل جامعه شناختی، به توصیف رابطه ی بین جا...

15 صفحه اول

تنهایی روشنفکر در رمان های غادة السمان و غزاله علیزاده

این پژوهش در پی بررسی تنهایی روشنفکر در رمان‌های غادة السمان نویسندة سرشناس سوری و غزالة علیزاده رمان نویس برجستة ایرانی است. نویسندگان این نوشتار از روش و دستاوردهای دو دبستان آمریکایی و روسی ادبیات همسنج Comparative literature بهره می‌گیرند. از آنجا که دو بانوی رمان نویس، تنهایی روشنفکر را در درون و بیرون ایران و کشورهای عربی نشان داده‌اند، این پژوهش به دو بخش بنیادین «تنهایی روشنفکر در میهن»...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
متن پژوهی ادبی

جلد ۲۰، شماره ۶۹، صفحات ۱۸۱-۲۰۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023